Risicothema 2: 50 km/u wegen

De combinatie van het aandeel 50 km/u wegen met daartegenover het relatief hoge aandeel slachtoffers, de beperkte kwaliteit van de inrichting en diverse snelheidsoverschrijdingen zorgt ervoor dat 50 km/u wegen als risicothema zijn aangemerkt.

Het aandeel 50 km/u wegen in de gemeente Dongen is (18%). Dit is meer dan in Loon op Zand (13%) en gelijk aan Gilze en Rijen (18%). Voor 50 km/u wegen wordt het risicocijfer berekend voor het gebied rondom de kern Dongen: (0.122). Dit risicocijfer is lager dan het gemiddelde van Noord-Brabant voor 50 km/u wegen (0.205). Dit houdt in dat de kans op een ongeval, afgezet tegen het aantal gereden kilometers (voertuigprestatie), op een 50 km/u weg in de kern Dongen ca. 2x zo laag is als op een gemiddelde 50 km/u weg in Noord-Brabant. Echter, is de kans op een ongeval hier nog steeds hoger dan op 60 of 80 km/u wegen in de gemeente.

Figuur 2: Risicocijfers 50 km/u wegen gemeente Dongen

Door de gemeente is een globale vormtoets ingevuld om de kwaliteit van de inrichting en de balans tussen functie, vormgeving en gebruik op 50 km/u wegen in beeld te brengen. In deze vormtoets zijn 12 wegen/combinaties van wegen opgenomen. Van deze 12 wegen scoren er 7 een ‘onvoldoende’ (4,5 of minder punten van de in totaal 8). Het betreft de volgende wegen:

  • Kanaaldijk noord: score 2,5

  • Westerlaan (noord): score 3,5

  • Bolkensteeg: score 4

  • Lage Ham: score 4

  • Monseigneur Nolenslaan: score 4,5

  • Noorderlaan: score 4,5

  • Vennen: score 4,5

Kenmerkend aan deze wegen is dat ze allemaal niet beschikken over een vrijliggend fietspad, de kruispunten met andere 50 km/u wegen zijn veelal niet ingericht met een VRI of rotonde (uitzondering Vennen en deel Bolkensteeg), er zijn slechts beperkt oversteekvoorzieningen aanwezig (Kanaaldijk noord, Westerlaan (noord) en Vennen en op alle wegen rijdt landbouwverkeer. Het ontbreken van vrijliggende fietsvoorzieningen heeft vooral te maken met het feit dat voordat dit een richtlijn werd (CROW), Dongen zijn 50 km/u wegen al uniform had ingericht zonder deze voorzieningen.

De V85 uit het SPI-kompas laat zien dat de snelheid op diverse 50 km/u wegen wordt overschreden. Met name de wegen die juist beter scoren in de vormtoets kennen hogere overschrijdingen van de maximum snelheid, bijvoorbeeld de Klein Dongenseweg, Eindsestraat, Westerlaan (zuid), Procureurweg en Steenstraat. Gesteld kan worden dat in de gemeente Dongen het ontbreken van vrijliggende fietspaden juist zorgt voor snelheidsremming, en de aanwezigheid hiervan juist voor overschrijdingen (de hiervoor genoemde wegen hebben allen een vrijliggend fietspad).

Gekeken naar de ongevallen vindt 56% van het totaal aantal letselongevallen in de gemeente plaats op 50 km/u wegen. Dit is hoger dan bijvoorbeeld Gilze en Rijen (24%) en Loon op Zand (42%). Ook afgezet tegen het aandeel 50 km/u wegen scoort Dongen niet goed (beter dan Loon op Zand en slechter dan Gilze en Rijen). De meeste letselongevallen vallen in combinatie met de fiets (14), op afstand gevolgd door de bromfiets, snorfiets en personenauto (4). Er vallen meer letselongevallen op 50 km/u wegen op een kruispunt (29) dan op een wegvak (21). De meeste ongevallen vinden plaats in de kern Dongen, waar ook de meeste mensen wonen (dus de meeste interactie tussen verkeer is) én de meeste 50 km/u wegen zijn. Er zijn enkele verkeersongevallenconcentraties (2 of meer letselongevallen):

  • Rotonde Middellaan t.h.v. Anjerstraat (6)

  • Wilhelminastraat (4)

  • Eindsestraat (2)

  • Drijversveld/Mgr. Ariënsstraat/Mgr. Schaepemanlaan (2)

Figuur 3: Locaties ongevallen 50 km/u wegen gemeente Dongen (VIA, 2014-2019)